Je kent het wel: het is eindelijk weekend, je ploft op de bank en denkt “eindelijk rust”. Maar voor je het weet ben je drie afleveringen verder, ligt er nog steeds een wasmand vol, voel je je moe, opgeblazen en… eigenlijk niet veel beter dan vrijdag. Ontspannen? Mwah.
Hoe we met stress omgaan in het weekend – bewust of onbewust – maakt een wereld van verschil. Sommige mensen pakken het slim aan en doen dingen waar ze op de lange termijn energie van krijgen. Anderen (lees: bijna iedereen af en toe) zoeken snelle afleiding die maar heel even helpt. Het verschil zit ’m in actieve en passieve coping. Klinkt technisch, maar het is eigenlijk simpel.
Bij actieve coping pak je de oorzaak van stress aan. Dus als je merkt dat je je gestrest voelt door chaos in huis, maak je een plan, ruim je op of vraag je hulp. Je kiest voor beweging, maakt een gezonde maaltijd, spreekt af met iemand die je goeddoet, of duikt in een hobby waar je blij van wordt. Je doet iets – en dat geeft grip, opluchting en een beter gevoel over jezelf.
Bij passieve coping probeer je stress vooral te ontwijken of te verdoven. Je zet Netflix aan voor “één aflevering” (dat worden er vijf). Je pakt chips, terwijl je eigenlijk gewoon moe bent. Je scrollt eindeloos door je telefoon, terwijl je hersenen smeekten om rust. Of je stelt dat klusje uit waarvan je weet dat het je maandag weer hoofdpijn bezorgt. En hé, eerlijk is eerlijk: soms heb je dat nodig. Even niks. Even verdwijnen.
Maar hier komt het verschil: als passieve coping je weekend overneemt, voel je je vaak leger dan toen je begon. Want je stressbron is er nog steeds, en je energie is nergens te bekennen. Wat helpt? Bewust schakelen.
Stel jezelf eens de vraag: Kan ik dit probleem oplossen? Zo ja? Ga iets doen. Plan iets kleins. Beweeg. Bel iemand. Zo nee? Geef jezelf dan permissie voor even rust – maar wel met liefde en aandacht, niet op de automatische piloot met zakken chips en eindeloos gescroll.
Soms werkt het ook goed om beide te combineren. Begin met een moment van passieve rust – een warm bad, een romcom of gewoon even dom staren. En stap daarna over op iets actiefs. Iets dat je verder helpt. Al is het maar twintig minuten wandelen of een gezond ontbijt maken.
Ontspannen is niet niks doen. Ontspannen is opladen. En daar heb je jezelf voor nodig.
